Μια θλιβερή πραγματικότητα, αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης, ανέδειξε η καταγραφή του δήμου Θεσσαλονίκης: τουλάχιστον 500 παιδιά, κυρίως της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, πηγαίνουν στο σχολείο χωρίς να έχουν πάρει κολατσιό!
Της Φιλομήλας Δημολαΐδου / ..Σχόλιο της Δήμητρας Κογκίδου, Καθ. και Κοσμητόρισσας της Παιδαγωγικής Σχολής στο ΑΠΘ
Της Φιλομήλας Δημολαΐδου / ..Σχόλιο της Δήμητρας Κογκίδου, Καθ. και Κοσμητόρισσας της Παιδαγωγικής Σχολής στο ΑΠΘ
Ακόμη ένα δεδομένο που επιβεβαιώνει ότι το σχολείο είναι ο καθρέπτης της κοινωνίας. Δυστυχώς, τα στοιχεία δεν είναι ακόμη ολοκληρωμένα και πιθανότατα θα λάβουν ευρύτερες ανησυχητικές διαστάσεις, αν προστεθούν και οι υπόλοιποι δήμοι του πολεοδομικού συγκροτήματος, γι’ αυτό και είναι αναγκαίο να αναληφθούν και άλλες πρωτοβουλίες αλληλεγγύης.
Η κατάσταση δεν ήταν άγνωστη. Από τις αρχές της σχολικής χρονιάς οι εκπαιδευτικοί και οι σύλλογοι γονέων είχαν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου. Κάποιοι τότε μιλούσαν για υπερβολές. Όμως, το πέρασμα του χρόνου δικαίωσε την εκπαιδευτική κοινότητα, αν και η τελευταία θα προτιμούσε να έχει συμβεί το αντίθετο...
Όλα αυτά οδήγησαν τον δήμο Θεσσαλονίκης να προχωρήσει σε καταγραφή των περιστατικών. Πριν από λίγες ημέρες ζήτησε από τους διευθυντές σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της αρμοδιότητάς του να καταγράψουν τον αριθμό των μαθητών που έχουν ανάγκη πρωινού κολατσιού στον χώρο του σχολείου. Η πρώτη εικόνα μιλά για 500 παιδιά..
(σε σύνολο 33.500), τα περισσότερα των οποίων είναι μαθητές του δημοτικού. «Θα γίνει επανακαταμέτρηση τις επόμενες ημέρες. Τη Δευτέρα θα έχουμε ολοκληρώσει την καταγραφή και θα καταθέσουμε την πρότασή μας στο δημοτικό συμβούλιο, προκειμένου να μοιράσουμε πρωινό στα συγκεκριμένα παιδιά», τόνισε στη «Μ» ο εντεταλμένος σύμβουλος για θέματα παιδείας του δήμου Θεσσαλονίκης Αντώνης Καρούμπης, προσθέτοντας πως ήδη έχουν δρομολογηθεί επαφές με υπευθύνους σχολικών κυλικείων και προμηθευτές τους, ώστε να υλοποιηθεί άμεσα η σχετική παρέμβαση. Σε αυτήν την προσπάθεια αρωγός θα είναι και η περιφέρεια Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας.
Η κατάσταση δεν ήταν άγνωστη. Από τις αρχές της σχολικής χρονιάς οι εκπαιδευτικοί και οι σύλλογοι γονέων είχαν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου. Κάποιοι τότε μιλούσαν για υπερβολές. Όμως, το πέρασμα του χρόνου δικαίωσε την εκπαιδευτική κοινότητα, αν και η τελευταία θα προτιμούσε να έχει συμβεί το αντίθετο...
Όλα αυτά οδήγησαν τον δήμο Θεσσαλονίκης να προχωρήσει σε καταγραφή των περιστατικών. Πριν από λίγες ημέρες ζήτησε από τους διευθυντές σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της αρμοδιότητάς του να καταγράψουν τον αριθμό των μαθητών που έχουν ανάγκη πρωινού κολατσιού στον χώρο του σχολείου. Η πρώτη εικόνα μιλά για 500 παιδιά..
(σε σύνολο 33.500), τα περισσότερα των οποίων είναι μαθητές του δημοτικού. «Θα γίνει επανακαταμέτρηση τις επόμενες ημέρες. Τη Δευτέρα θα έχουμε ολοκληρώσει την καταγραφή και θα καταθέσουμε την πρότασή μας στο δημοτικό συμβούλιο, προκειμένου να μοιράσουμε πρωινό στα συγκεκριμένα παιδιά», τόνισε στη «Μ» ο εντεταλμένος σύμβουλος για θέματα παιδείας του δήμου Θεσσαλονίκης Αντώνης Καρούμπης, προσθέτοντας πως ήδη έχουν δρομολογηθεί επαφές με υπευθύνους σχολικών κυλικείων και προμηθευτές τους, ώστε να υλοποιηθεί άμεσα η σχετική παρέμβαση. Σε αυτήν την προσπάθεια αρωγός θα είναι και η περιφέρεια Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας.
Και φροντιστήρια
Στο ίδιο πλαίσιο, αλλά σε δεύτερη φάση, περιλαμβάνεται η δημιουργία τμημάτων ενισχυτικής διδασκαλίας για μαθητές, οι οικογένειες των οποίων αντιμετωπίζουν οξύτατα οικονομικά προβλήματα. Θα στηριχθεί στην εθελοντική προσφορά εν ενεργεία και συνταξιούχων εκπαιδευτικών και έχει στόχο τη σύσταση σε καθεμία από τις έξι δημοτικές κοινότητες της Θεσσαλονίκης μιας μονάδας ενισχυτικής διδασκαλίας. Το σχέδιο δράσης αποτελεί πρωτοβουλία της αντιδημαρχίας Πολιτισμού, Παιδείας και Τουρισμού και έχει στόχο να συμβάλει στην ποιότητα της εκπαίδευσης, δημιουργώντας τις κατάλληλες κοινωνικές δομές υπέρ των μαθητών των σχολείων της πόλης μας που χρειάζονται μαθησιακή υποστήριξη και οικονομική αρωγή.
Στενάζουν τα κυλικεία
Η κίνηση στα σχολικά κυλικεία έχει πέσει πάρα πολύ τους τελευταίους μήνες, σε ποσοστό μεγαλύτερο από το 50%. «Ο ιδιοκτήτης του κυλικείου μου δήλωσε ότι, αν δεν υπάρξει βοήθεια, θα αναγκαστεί να το κλείσει, γιατί αυτή τη στιγμή δεν βγάζει ούτε τα έξοδα του ενοικίου του. Επιπλέον, πολλοί γονείς που έχουν ακόμη κάποια οικονομική άνεση μου τηλεφωνούν για να προσφέρουν βοήθεια σε παιδιά που έχουν ανάγκη. Όμως, υπάρχουν οικογένειες που ντρέπονται να δεχτούν οποιαδήποτε βοήθεια», ανέφερε ο διευθυντής του 92ου Δημοτικού Σχολείου Θεσσαλονίκης Σταύρος Μποσδελεκίδης.
Δεν είναι, όμως, μόνο τα φαινόμενα υποσιτισμού. Υπάρχει και ένα μεγάλο ποσοστό μαθητών που δεν τρέφεται σωστά. Όπως αναφέρει το μέλος του δ.σ. του 2ου Συλλόγου Δασκάλων Θεσσαλονίκης Θανάσης Αγαπητός, σημαντικό κομμάτι των μαθητών των ολοήμερων σχολείων τρέφεται τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα μόνο με ρύζι και μακαρόνια.
«Ακούς τα παιδιά να μεταφέρουν τις συζητήσεις που γίνονται στο σπίτι, όταν τους ρωτάς κάτι απλό, όπως γιατί δεν έχεις μολύβι. Μας λένε ότι δεν δουλεύει η μητέρα ή ο πατέρας, γι’ αυτό δεν μπορούν να αγοράσουν. Δεν το συζητάμε για τις δραστηριότητες, π.χ. εκδρομές ή επισκέψεις, που έχουν κοπεί από την αρχή της σχολικής χρονιάς», σχολίασε ο κ. Αγαπητός.
Τα κρούσματα θα αυξάνονται
Την ενεργοποίηση και την ευαισθητοποίηση των συλλόγων γονέων ζητά η Ομοσπονδία Γονέων νομού Θεσσαλονίκης, προκειμένου να εντοπιστούν και να βοηθηθούν τα παιδιά που δεν μπορούν να αγοράσουν κολατσιό. Πριν από τις γιορτές είχαν καταγραφεί 60 τέτοιες περιπτώσεις παιδιών, ακόμη και στις λεγόμενες καλές περιοχές, π.χ. Πυλαία, Καλαμαριά. «Αν δεν λυθεί το θέμα της κρίσης, δυστυχώς τα κρούσματα θα αυξάνονται. Γι’ αυτό και θα πρέπει να είμαστε κοντά στους μαθητές», πρόσθεσε από την πλευρά του ο πρόεδρος της ομοσπονδίας Γιώργος Θώμογλου.
ΕΥΟΣΜΟΣ «Κανένα παιδί χωρίς πρωινό στο σχολείο»
Όταν ο ιερέας και η επιτροπή της ενορίας Αγίου Αθανασίου Ευόσμου πληροφορήθηκαν τα κρούσματα υποσιτισμού μαθητών, σκέφτηκαν με ποιον τρόπο να βοηθήσουν χωρίς να προσβάλλουν όσες οικογένειες έχουν ανάγκη. Βασανίστηκαν αρκετά, γιατί η υπόθεση δεν ήταν εύκολη. Αρχικά, απευθύνθηκαν σε σχολεία για να μάθουν αν υπάρχουν τέτοιες περιπτώσεις και στη συνέχεια τηλεφώνησαν στις οικογένειες που εντόπισαν. Ορισμένοι γονείς αντέδρασαν, γιατί, ως γνωστόν, το δυσκολότερο είναι κάποιος να παραδεχτεί την κατάσταση που βιώνει. Σήμερα 70 παιδιά της δημοτικής κοινότητας Ευόσμου παίρνουν πρωινό χάρη στην ενορία Αγίου Αθανασίου. «Υπάρχουν αρκετά παιδιά που δεν ξέρουν ότι το πρωινό τους προέρχεται από την εκκλησία», δήλωσε στη «Μ» ο υπεύθυνος ιερέας Γεώργιος Μίλκας.
Κάθε Παρασκευή οι οικογένειες προσέρχονται στην εκκλησία και παίρνουν τα κρουασάν και το γάλα της εβδομάδας (πέντε κρουασάν και δύο κουτιά γάλα εβαπορέ για κάθε παιδί). Ο πατέρας Γεώργιος, μάλιστα, απευθύνει έκκληση σε όσες οικογένειες έχουν ανάγκη να προσέλθουν στην εκκλησία: «Να ξέρουν ότι δεν ζητάμε εκκαθαριστικά. Κάποιος για να φτάσει σε αυτό το σημείο σημαίνει ότι έχει ανάγκη».
ΑΡΘΡΟ «Υπάρχει καταρχήν αποδοχή του προβλήματος»
Της Δήμητρας Κογκίδου,
κοσμητόρισσας της Παιδαγωγικής σχολής ΑΠΘ
Καθώς ο κατάλογος των ανθρώπων που δεν μπορούν να εξασφαλίσουν το καθημερινό φαγητό μεγαλώνει και καταφεύγουν για βοήθεια ή/και κοινωνικό συσσίτιο στους δήμους, στην εκκλησία και στις μη κυβερνητικές οργανώσεις, η ιδέα για συνολική καταγραφή των αναγκών για συσσίτια σε παιδιά που φοιτούν σε σχολεία από τον δήμο Θεσσαλονίκης ήταν αναγκαία και πολλαπλά ωφέλιμη. Τουλάχιστον, από τη μεριά του δήμου υπάρχει καταρχήν αποδοχή του προβλήματος. Το σημειώνω αυτό γιατί, όταν αναφέρθηκαν από εκπαιδευτικούς τα πρώτα ανησυχητικά μηνύματα λιποθυμιών λόγω ασιτίας των παιδιών, δεν δόθηκε η δέουσα σημασία από την πολιτεία στο φαινόμενο και στη συνέχεια θεωρήθηκε δημοσιογραφική υπερβολή. Μπροστά σε αυτή τη νέα πραγματικότητα το υπουργείο Παιδείας είχε ανακοινώσει ότι εξετάζει τη δυνατότητα παροχής μικρογευμάτων -με τη μορφή κουπονιών των 2 ή 3 ευρώ για το κυλικείο- αποκλειστικά σε σχολεία που εντάσσονται στις "Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας» (ΖΕΠ), δηλ. αφορούν περιοχές που παρουσιάζουν υψηλούς δείκτες κοινωνικών ανισοτήτων και υψηλά ποσοστά σχολικής διαρροής.
Υποθέτω βάσιμα ότι η ανθρωπογεωγραφία των παιδιών που έχουν ανάγκη τα συσσίτια άλλαξε και δεν περιλαμβάνει μόνο παιδιά που θεωρούσαμε παραδοσιακά ότι ανήκουν σε κοινωνικά αποκλεισμένες ομάδες. Διευρύνθηκε με παιδιά που οι οικογένειές τους ζούσαν μέχρι πολύ πρόσφατα πάνω από το όριο της φτώχειας και τώρα στη νέα κοινωνική πραγματικότητα ο γονιός ή οι γονείς έχασαν τη δουλειά τους ή ο μισθός είναι τόσο μικρός που δεν μπορούν να επιβιώσουν με αξιοπρέπεια. Μάλιστα, ορισμένοι εκπαιδευτικοί μου έχουν αναφέρει ότι είναι μια πραγματικότητα που ορισμένοι γονείς διστάζουν να αποκαλύψουν ή την κρύβουν επιμελώς από τα παιδιά τους, καθώς ντρέπονται που δεν μπορούν να διασφαλίσουν τα στοιχειώδη. Από τις καταγραφές προκύπτει πως εξαιτίας της κρίσης βρέθηκαν άστεγες και ολόκληρες οικογένειες, φαινόμενο που θα ήταν ακόμη μεγαλύτερο αν δεν υπήρχαν έντονοι δεσμοί αλληλεγγύης μεταξύ των μελών της ευρύτερης οικογένειας στην Ελλάδα.
Γνωρίζω ότι αρκετοί εκπαιδευτικοί, σε συνεργασία και με γονείς, δραστηριοποιούνται συστηματικά και εθελοντικά για να βοηθήσουν μαθητές και μαθήτριες με τρόφιμα ή ρουχισμό. Η παροχή του συσσιτίου σε παιδιά που έχουν ανάγκη στο σχολείο είναι ένα πρώτο βήμα. Ταυτόχρονα, εμπλέκει το σχολείο και επίσημα σε συντονιστικό ρόλο συνεργασίας με τις οικογένειες και τους φορείς σε επίπεδο της τοπικής κοινότητας.
Δεν αρκούν τα συσσίτια σε παιδιά ή ενήλικες. Οι δράσεις αυτές πρέπει να είναι σε άμεση επικοινωνία με άλλες κοινωνικές υποδομές σε τοπικό επίπεδο, καθώς η αντιμετώπιση του φαινομένου απαιτεί πολυδιάστατη παρέμβαση. Δυστυχώς, δεν υπάρχει πάντα κουλτούρα συνεργασίας διαφορετικών φορέων, ώστε να δοθούν άμεσα και αποτελεσματικά ολοκληρωμένες λύσεις σε πολυδιάστατα προβλήματα.
Όσο βαθαίνει η κρίση, τόσο θα αυξάνεται ο αριθμός των συσσιτίων που χρειάζεται να διανέμονται. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να στηριχθούν περισσότερο οι υπάρχουσες δομές υγείας και πρόνοιας στη Θεσσαλονίκη, να γίνει δικτύωση των κοινωνικών φορέων που υπάρχουν (δημόσιοι φορείς, τοπική αυτοδιοίκηση, ΜΚΟ, κινήσεις πολιτών, εκκλησία κ.ά.) στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης για την αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού, να στηριχθεί η δημιουργία δικτύων κοινωνικών συμμαχιών με ενεργοποίηση συμμετοχής ατόμων και φορέων και διευκόλυνση στο συντονισμό και στη συνέργεια.
Στην παρούσα φάση περισσότερο από ποτέ προκύπτει η αναγκαιότητα για την ανάπτυξη ένας θεσμού που να είναι υπεύθυνος για τον συντονισμό και τη διάχυση των πολιτικών καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού και ιδιαίτερα των πολιτικών για την ευημερία των παιδιών.
Υποθέτω βάσιμα ότι η ανθρωπογεωγραφία των παιδιών που έχουν ανάγκη τα συσσίτια άλλαξε και δεν περιλαμβάνει μόνο παιδιά που θεωρούσαμε παραδοσιακά ότι ανήκουν σε κοινωνικά αποκλεισμένες ομάδες. Διευρύνθηκε με παιδιά που οι οικογένειές τους ζούσαν μέχρι πολύ πρόσφατα πάνω από το όριο της φτώχειας και τώρα στη νέα κοινωνική πραγματικότητα ο γονιός ή οι γονείς έχασαν τη δουλειά τους ή ο μισθός είναι τόσο μικρός που δεν μπορούν να επιβιώσουν με αξιοπρέπεια. Μάλιστα, ορισμένοι εκπαιδευτικοί μου έχουν αναφέρει ότι είναι μια πραγματικότητα που ορισμένοι γονείς διστάζουν να αποκαλύψουν ή την κρύβουν επιμελώς από τα παιδιά τους, καθώς ντρέπονται που δεν μπορούν να διασφαλίσουν τα στοιχειώδη. Από τις καταγραφές προκύπτει πως εξαιτίας της κρίσης βρέθηκαν άστεγες και ολόκληρες οικογένειες, φαινόμενο που θα ήταν ακόμη μεγαλύτερο αν δεν υπήρχαν έντονοι δεσμοί αλληλεγγύης μεταξύ των μελών της ευρύτερης οικογένειας στην Ελλάδα.
Γνωρίζω ότι αρκετοί εκπαιδευτικοί, σε συνεργασία και με γονείς, δραστηριοποιούνται συστηματικά και εθελοντικά για να βοηθήσουν μαθητές και μαθήτριες με τρόφιμα ή ρουχισμό. Η παροχή του συσσιτίου σε παιδιά που έχουν ανάγκη στο σχολείο είναι ένα πρώτο βήμα. Ταυτόχρονα, εμπλέκει το σχολείο και επίσημα σε συντονιστικό ρόλο συνεργασίας με τις οικογένειες και τους φορείς σε επίπεδο της τοπικής κοινότητας.
Δεν αρκούν τα συσσίτια σε παιδιά ή ενήλικες. Οι δράσεις αυτές πρέπει να είναι σε άμεση επικοινωνία με άλλες κοινωνικές υποδομές σε τοπικό επίπεδο, καθώς η αντιμετώπιση του φαινομένου απαιτεί πολυδιάστατη παρέμβαση. Δυστυχώς, δεν υπάρχει πάντα κουλτούρα συνεργασίας διαφορετικών φορέων, ώστε να δοθούν άμεσα και αποτελεσματικά ολοκληρωμένες λύσεις σε πολυδιάστατα προβλήματα.
Όσο βαθαίνει η κρίση, τόσο θα αυξάνεται ο αριθμός των συσσιτίων που χρειάζεται να διανέμονται. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να στηριχθούν περισσότερο οι υπάρχουσες δομές υγείας και πρόνοιας στη Θεσσαλονίκη, να γίνει δικτύωση των κοινωνικών φορέων που υπάρχουν (δημόσιοι φορείς, τοπική αυτοδιοίκηση, ΜΚΟ, κινήσεις πολιτών, εκκλησία κ.ά.) στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης για την αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού, να στηριχθεί η δημιουργία δικτύων κοινωνικών συμμαχιών με ενεργοποίηση συμμετοχής ατόμων και φορέων και διευκόλυνση στο συντονισμό και στη συνέργεια.
Στην παρούσα φάση περισσότερο από ποτέ προκύπτει η αναγκαιότητα για την ανάπτυξη ένας θεσμού που να είναι υπεύθυνος για τον συντονισμό και τη διάχυση των πολιτικών καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού και ιδιαίτερα των πολιτικών για την ευημερία των παιδιών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου